Ekspert dialoqu

İndi, Cənubi Qafqazda vəziyyətin normallaşan zaman, region ölkələri qarşısında yeni qlobal vəzifə durur – təkrar destabilizasiyaya yol verməmək. Azərbaycan və Rusiya ekspertləri bunun üçün hansı hərəkətlərin görülməli olduğunu və kənar oyunçuların müdaxilə etmək üçün destruktiv cəhdlərinin necə qarşısını almağı müzakirə ediblər.

Moskvada Rusiya-Azərbaycan Ekspert Şurasının dördüncü iclası keçib. Orada Cənubi Qafqazda münaqişədən sonrakı inkişaf şəraitində iki ölkənin qarşılıqlı fəaliyyətini müzakirə ediblər. Tədbiri Azərbaycanın Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzi və Rusiya Beynəlxalq işlər üzrə şura təşkil edib.

İclasın açılışında Azərbaycan XİN-nin xüsusi tapşırıqlar üzrə səfiri Elşad İsgəndərov və RF XİN-nin MDB ölkələri departamentinin direktor müavini Mixail Kaluqin çıxış ediblər, hansılar Moskva ilə Bakı arasında ikitərəfli münasibətlərin inkişafındakı müsbət dinamikanı, hansı həqiqətən müttəfiq qarşılıqlı fəaliyyət səviyyəsinə uyğundur, həmçinin onları xarakterizə edən yüksək etimad və praqmatizm dərəcəsini qeyd ediblər.

Elşad İsgəndərov öz nitqində qeyd edib ki, münaqişədən sonrakı dövrdə Cənubi Qafqaz adi geosiyasi uyğunlaşmanın pozulması kimi görünməmiş risklərlə üzləşib, hansının vaxtında onilliklər ərzində regiondakı bütün dövlətlərin maraqları nəzərə alınırdı.

Bu gün Cənubi Qafqazda genişmiqyaslı dəyişikliklər baş verir. Bu dəyişikliklər regionda uzunmüddətli sülhün yaranması üçün imkanlar pəncərəsi açır. Lakin kənar oyunçuların vəziyyətə müdaxilə cəhdləri vəziyyəti yenidən vəziyyəti destabilizə edə bilər.

Mixail Kaluqin öz növbəsində qeyd edib ki, Rusiya-Azərbaycan münasibətləri inkişaf etməkdədir və hər iki ölkənin ekspertləri regional gündəliyin müzakirəsinə keçməlidirlər. “Rusiya XİN “3+3” platformasına böyük diqqət yetirir, hansını azərbaycanlı həmkarlar regional ownership, adlandırırlar, onu nəzərdə tutaraq ki, regionun məsələləri bu regionun ölkələri tərəfindən həll edilməlidirlər. Və biz bununla tamamilə razıyıq”, – o yekunlaşdırdı.

“3+3” formatında əməkdaşlıq mexanizmini hələ 2020-ci ildə o cümlədən Azərbaycan təklif etmişdir. Bu yanaşma Cənubi Qafqazda regional oyunçuların – Rusiya, Türkiyə və İranın mühüm rolunu nəzərə alır və davamlı sülh və sabitliyin saxlanması üçün yaxşı perspektivlər açır.

Tədbirdə Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzinin İdarə Heyətinin sədri Fərid Şəfiyev çıxış edib. Onun sözlərinə görə, indi iki ölkənin ekspertləri arasında birbaşa əlaqə yaratmaq və regional proseslər haqqında cəmiyyəti məlumatlandırmaq lazımdır.

Görüşdə ekspertlər qeyd etdilər ki, Moskva və Bakı arasında ikitərəfli münasibətlər iki ölkə prezidentlərinin 22 fevral 2022-ci ildə imzaladığı Müttəfiq qarşılıqlı fəaliyyət haqqında Bəyannaməyə əsaslanır. O, müxtəlif sahələrdə əməkdaşlığın əsas vektorlarını müəyyən edir və onun genişlənməsi üçün imkanlar yaradır.

Ekspertlər hesab edirlər ki, Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərinin normallaşması üçün nəqliyyat dəhlizlərinin və regional nəqliyyat infrastrukturunun yaradılması üzrə işlərin davam etdirilməsi son dərəcə vacibdir. Bu zaman “Şimal-Cənub” BND çərçivəsində əməkdaşlığa xüsusi rol ayrılır. Bu mövzu Azərbaycan və İran arasında çatışmayan xəttin tikintisinin maliyyələşdirilməsi üzrə Rusiyanın təşəbbüsü ilə bağlı olaraq ikiqat aktualdır.

Bundan əlavə, ekspertlər Azərbaycan və Ermənistan arasında danışıqlarda Rusiya xəttinin qərəzsizliyini qeyd ediblər. Moskva heç bir tərəfə üstünlük vermədən Bakı və İrəvan arasında münasibətlərin daha da normallaşmasına kömək etməyə hazırdır.

İclasın yekunlarına görə iştirakçılar ikitərəfli münasibətlərin sonrakı inkişafı üzrə praktiki tövsiyələrlə kommünike qəbul etdilər. Onda həmçinin deyilir ki, hər iki ölkənin hakimiyyəti şuranın işini daimi əsasda təşkil etməyi planlaşdırır.