Həqiqət anı

Son iki həftənin hadisələri aydın şəkildə göstərdi ki, kim bizim əsl dostumuzdur, kim isə yalnız öz maraqları çərçivəsində hərəkət edir.

19 sentyabrda Azərbaycan Qarabağ ərazisində antiterror əməliyyatına başlayıb, lakin artıq ertəsi gün tərəflər danışıqlar masası arxasına qayıdıblar. Cənubi Qafqazda vəziyyətin sürətlə yumşaldılmasına o cümlədən Rusiyanın səyləri də kömək etdi.

Bundan əvvəl Rusiya Qızıl Xaç Cəmiyyəti (RQX) Azərbaycan Qızıl Aypara Cəmiyyətinin yardımı ilə Ağdam-Xənkəndi yolu ilə Qarabağın erməni sakinlərinə humanitar yardım çatdırıb, növbəti addım isə Laçın və Ağdam marşrutları ilə BQXK-nin yük maşınlarının eyni vaxtda gəlməsi olmuşdur. Bu zaman Fransadan fərqli olaraq RF, yük maşınlarının keçməsi ilə bağlı münaqişə iştirakçıları ilə əvvəlcədən razılaşıb.

Böhran zamanı Rusiya həmçinin ən konstruktiv mövqe tutub. RF XİN-nin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarovanın sözlərinə görə, Moskva münaqişə tərəflərini qan tökülməsini dayandırmağa və siyasi və diplomatik həll yoluna qayıtmağa çağırıb. Və artıq sentyabrın 20-də Rusiya sülhməramlı kontingentinin (RSK) komandanlığının vasitəçiliyi ilə tam atəşkəs barədə razılığa gəlmək mümkün olmuşdur.

Ertəsi gün Rusiya sülhməramlılarının köməyi ilə Yevlaxda Azərbaycan nümayəndə heyəti və Qarabağ ermənilərinin görüşü keçmişdir.

Antiterror əməliyyatının kəskin fazası başa çatdıqdan sonra Rusiya prezidenti V.Putin və Azərbaycan və Ermənistan liderləri telefon danışıqları aparıblar. Gündəlikdə RSK-nin köməyi ilə Qarabağda hərbi əməliyyatların tam dayandırılması haqqında əldə edilmiş razılaşmaların ardıcıl həyata keçirilməsinin vacibliyi qeyd edilmişdir. Bu kontekstdə Bakı nümayəndələri ilə Qarabağ erməniləri arasında sülhməramlıların vasitəçiliyi ilə başlayan danışıqlara böyük əhəmiyyət verilir.

Artıq vəziyyət sabitləşəndə ​​Fransanın təşəbbüsü ilə BMT Təhlükəsizlik Şurası Qarabağdakı vəziyyətlə bağlı təcili iclas keçirib. Orada RF-nın beynəlxalq təşkilatdakı daimi nümayəndəsinin birinci müavini Dmitri Polyanski çıxış edib. Rusiya diplomatı qısa şəkildə vəziyyət barədə danışıb, lakin hər hansı bir tərəfin ünvanına ittihamlardan çəkinib.

Polyanski qeyd edib ki, döyüş əməliyyatları bərpa olunandan bəri RSK komandanlığı qan tökülməsini dərhal dayandırmaq üçün fəal səylər göstərib. Eyni zamanda, Rusiya sülhməramlıları dinc əhalini qorumaq üçün mümkün olan hər şeyi edirdilər. “Ən təhlükəli rayonlardan təxminən 5 000 mülki şəxs təxliyə edilib, onlardan 1 000-dən çoxu uşaqdır”, – diplomat danışıb.

Bundan əlavə, RF-nın nümayəndəsi Qarabağın erməni sakinlərinin onların hüquq və təhlükəsizliyinə möhkəm zəmanətlə Azərbaycan cəmiyyətinə inteqrasiyasının “yol xəritəsi”nin hazırlanmasına çağırıb. Həmçinin Rusiya diplomatı vurğulayıb ki, regionda dayanıqlı nizamlanma üçün yeganə əsas Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan liderlərinin üçtərəfli bəyanatları qalır.

Bir sıra ölkələrin nümayəndələri münaqişənin həlli istiqamətində Rusiya və RSK-nin səylərini müsbət şəkildə qiymətləndiriblər. Xüsusilə BƏƏ-nin naziri Əhməd Əli əl-Sayeq bildirib ki, onun ölkəsi atəşkəsi alqışlayır və bu regionda Rusiyanın vasitəçiliyi ilə əldə edilib. Bundan əlavə, o, mülki əhalinin təhlükəsizliyinin təmin edilməsində Rusiya sülhməramlılarının rolunu yüksək qiymətləndirib.

Yaxın gələcəkdə RSK ilə sıx əməkdaşlığın vacibliyi haqqında Azərbaycanın keçmiş xarici işlər naziri Elmar Məmmədyarov həmçinin danışıb. Onun sözlərinə görə, sülhməramlıların fəaliyyəti 2020-ci il üçtərəfli sazişlərə əsasən məcburi köçkünlər Qarabağa qayıtdıqda xüsusilə faydalı ola bilər.

Əgər Rusiya ölçülmüş mövqe tutmuşdursa, o zaman Qərb dövlətləri öz adi ampluasında çıxış ediblər və Azərbaycanın hərəkətlərini kəskin şəkildə pisləyiblər. Belə ki, Fransanın XİN-nin başçısı Katrin Kolonna bildirib ki, Bakı “mübahisələrin sülh yolu ilə həlli prinsiplərinə zidd olan hücum” törədib. Onu Almaniyanın XİN-nin başçısı Annalena Berbok və qərb ölkələrinin digər nümayəndələri dəstəkləyib.

Həmin gün bir qrup Amerika senatoru hətta İrəvana hərtərəfli yardımın, o cümlədən hərbi yardımın göstərilməsi və Bakıya qarşı sanksiyaların tətbiqi haqqında qanun layihəsi təqdim edib.

Lakin bu bəyanatlar ədalətsiz səslənir, əgər nəzərə alsaq ki, bütün bu müddət ərzində Vaşinqton və Brüssel Cənubi Qafqazda vəziyyəti sabitləşdirmək üçün heç bir real addım atmayıb. Və bu o zaman ki, regionda Aİ-nın müşahidə missiyası yerləşdirilıb. Çətin ki, həmin o adamların ki, hansıların sülhməramlı fəaliyyəti Azərbaycana davamlı hücumlarla məhdudlaşmışdır, indi ölkəmizi tənqid etməyə haqqı vardır.