Yol ayrıcında

2 iyunda Moskvada Türkiyənin Zaqafqaziyada rolu haqqında konfrans keçirildi. Konfransda regionun problemlərinin həlli ilə məşğul olan Azərbaycan, Türkiyə, Ermənistan, Gürcüstan və qonşu dövlətlərin nümayəndələri iştirak ediblər. Konfransın iştirakçıları Cənubi Qafqazın inkişaf vektorlarını, onların müsbət və mənfi cəhətlərini, həmçinin türk dünyası, Rusiya və Qərbin təsirinin sivilizasiyalı amillərini müzakirə ediblər.

Zaqafqaziya regionu geosiyasi baxımdan əsasdır. Rusiya və Qərb arasında mübarizənin nəticəsi əsasən ən böyük regional oyunçunun – Türkiyənin hansı seçim etməsindən asılıdır. Bu zaman, RF ilə qarşıdurma Türkiyə Respublikasının özünün milli maraqlarına cavab vermir.

Rusiya-Türkiyə qarşıdurmasında həmişə yalnız Qərb qalib gəlir, konfransda Türkiyə politoloq Mehmet Perinçek bildirib. Əksinə, Rusiya və Türkiyənin əməkdaşlığı bütün regional ölkələr üçün faydalıdır.

O vurğuladı ki, baxmayaraq ki, Türkiyə NATO-nun üzvüdür, bir çox türklər Alyansın ekspansiyasını dəstəkləmirlər. Kütləvi olaraq Türkiyə vətəndaşları Rusiya və Çinlə qarşılıqlı fəaliyyətin tərəfdarıdırlar.

“Qərbin təcavüzkar siyasəti – Zaqafqaziyada sülhə və inkişafa mane olan əsas problemdir. Həm Zəngəzur dəhlizi, həm də erməni-azərbaycan münasibətlərinin normallaşması iqtisadi inteqrasiyaya gətirib çıxaracaq və Qərbin təsirinə mane olacaq”, – Perinçek qeyd edib.

Qərb tərəfdən intriqalar haqqında Geosiyasi Ekspertizalar Mərkəzinin direktoru Valeriy Korovin də danışıb. Amerika strateqləri Rusiyanı onun sərhədlərinin perimetri boyu münaqişələrə cəlb etməyə çalışırlar. Həll edilməmiş münaqişələri ilə Zaqafqaziya bu planların realizasiyası üçün ideal uyğun gəlir.

Həmçinin ekspert türk siyasi elitasının müxtəlifliyi haqqında xatırladıb. Türkiyədə son prezident seçkilərində öz namizədini irəli sürən, az qala, hakimiyyətdə olan prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğandan qələbəni qoparan qərbyönlü lobbi var. Bundan əlavə, Türkiyədə Rusiya və Avrasiya inteqrasiyasına istiqamətlənmiş qüvvələr, eləcə də öz yanaşmalarını regiona sırımağa çalışan islamçılar var.

“Ölkələrimizin siyasi elitalarına – ilk növbədə Azərbaycan, Ermənistan, Gürcüstan, Türkiyəyə təklif etmək üçün strategiyalar hazırlamaq bizim üçün vacibdir”, – Korovin qeyd edib.

Konfransda azərbaycanlı politoloqlar da çıxış ediblər. Sel İbrahim qeyd edib ki, Türkiyə – Cənubi Qafqazda vacib oyunçudur. Lakin keçmişdə Türkiyə dəfələrlə, o cümlədən Qərbin dəstəyi ilə regionda güvvələrin nisbətini dəyişməyə cəhd edib. Onun rəhbərliyində müəyyən dairələr NATO-nun tərəfində oynayırdılar. Lakin indi Ankara Moskva ilə yaxınlaşmağa başlayıb: xüsusən də ölkələr hərbi-texniki əməkdaşlıq və nüvə enerjisi çərçivəsində müqavilələr imzalayıblar. Prezident İlham Əliyev Türkiyə və Rusiya arasında gərginliyin aradan qaldırılmasına öz töhfəsini verib.

Manafov qeyd edib ki, regionda vəziyyəti normallaşdırmaq üçün indi əsas vəzifə –  Azərbaycan və Ermənistan arasında sülhə nail olmaqdır. Və bu yolda irəliyə doğru vacib addım İrəvanın Bakı ilə sülh müqaviləsi imzalamağa hazır olması olmuşdur.